עמוד:527

اﻟﻔﺼﻞ اﻟﺜﺎﻧﻲ ﻋﺸﺮ إﺳﺮاﺋﻴﻞ دوﻟﺔ ﻳﻬﻮدﻳﺔ ودﻳﻤﻘﺮاﻃﻴﺔ إﺣﻜﺎم اﻟﺪاﺋﺮة اﻟﺪﻣﺞ ﺑﻴﻦ اﻟﻴﻬﻮدﻳﺔ واﻟﺪﻳﻤﻘﺮاﻃﻴﺔ ﻓﻲ اﻟﺪوﻟﺔ :ﻣﻮاﻗﻒ دوﻟﺔ إﺳﺮاﺋﻴﻞ هﻲ دوﻟﺔ ﻳﻬﻮدﻳﺔ ودﻳﻤﻘﺮاﻃﻴﺔ .هﺬا اﻟﻤﺒﺪأ ﻣُﺜﺒﺖ ﻓﻲ اﻷُﺳﺲ اﻟﺪﺳﺘﻮرﻳﺔ ﻟﺪوﻟﺔ إﺳﺮاﺋﻴﻞ .ﻧﻈﺎم اﻟﺤﻜﻢ اﻟﺪﺳﺘﻮري ﻓﻲ دوﻟﺔ إﺳﺮاﺋﻴﻞ ﻗﺎﺋﻢ ﻋﻠﻰ ﻣﺒﺪﺋﻴﻦ أﺳﺎﺳﻴﻴﻦ: • دوﻟﺔ إﺳﺮاﺋﻴﻞ هﻲ دوﻟﺔ ﻳﻬﻮدﻳﺔ • دوﻟﺔ إﺳﺮاﺋﻴﻞ هﻲ دوﻟﺔ دﻳﻤﻘﺮاﻃﻴﺔ ﺗﻌﺮف وﺛﻴﻘﺔ اﻻﺳﺘﻘﻼل دوﻟﺔ إﺳﺮاﺋﻴﻞ ﻋﻠﻰ أﻧﻬﺎ دوﻟﺔ ﻳﻬﻮدﻳﺔ وﺗﻌﻜﺲ ﻣﺒﺎدئ اﻟﺪﻳﻤﻘﺮاﻃﻴﺔ .وﻓﻲ اﻟﺤﻖّ ﻓﺈن ﻣﺼﻄﻠﺢ "دوﻟﺔ دﻳﻤﻘﺮاﻃﻴﺔ "ﻟﻢ ﻳُﺬآﺮ ﻓﻲ اﻟﻮﺛﻴﻘﺔ ﺑﻮﺿﻮح، وﻟﻤﻦ ﺛﻤﺔ ﻣﻘﻮﻟﺔ ﺟﻠﻴﺔ ﺗﺘﺼﻞ ﺑﻤﺒﺎدئ اﻟﻨﻈﺎم اﻟﺪﻳﻤﻘﺮاﻃﻲ" :ﺗُﺘﻴﺢ دوﻟﺔ إﺳﺮاﺋﻴﻞ اﻟﻤﺴﺎواة ﻓﻲ اﻟﺤﻘﻮق اﺟﺘﻤﺎﻋﻴﺔ وﺳﻴﺎﺳﻴﺔ ﺑﻴﻦ ﺟﻤﻴﻊ رﻋﺎﻳﺎهﺎ دون ﺗﻤﻴﻴﺰ ﻓﻲ اﻟﺪﻳﻦ، واﻟﻌﻨﺼﺮ، واﻟﺠﻨﺲ وﺗﺆﻣﻦ ﺑﺤﺮﻳﺔ اﻷدﻳﺎن واﻟﻀﻤﻴﺮ واﻟﻜﻼم واﻟﺘﻌﻠﻴﻢ واﻟﺜﻘﺎﻓﺔ." ﻋﻦ اﻟﺘﺸﺪﻳﺪ ﻋﻠﻰ ﻣﺎهﻴﺔ دوﻟﺔ إﺳﺮاﺋﻴﻞ وﻃﺒﻴﻌﺘﻬﺎ ﻧﺠﺪﻩ أﻳﻀًﺎ ﻓﻲ ﻗﻮاﻧﻴﻦ اﻷﺳﺎس اﻟﺘﻲ ﺗﻌﺎﻟﺞ آﺮاﻣﺔ اﻹﻧﺴﺎن وﺣﺮﻳﺘﻪ وﺣﺮﻳﺔ ﻣﺰاوﻟﺔ اﻟﻌﻤﻞ .ﻓﺎﻟﺘﺠﺪﻳﺪ ﻓﻲ ﻗﻮاﻧﻴﻦ اﻷﺳﺎس هﺬﻩ آﺎﻣﻦ ﻓﻲ ﺑﻨﺪ اﻟﻬﺪف اﻟﺬي ﻳﺮﺳﺦ ﻓﻲ اﻟﻘﺎﻧﻮن ﻗﻴﻢ دوﻟﺔ إﺳﺮاﺋﻴﻞ - اﻟﻴﻬﻮدﻳﺔ واﻟﺪﻳﻤﻘﺮاﻃﻴﺔ: "ﻗﺎﻧﻮن اﻷﺳﺎس هﺬا هﺪﻓﻪ أن ﻳﺪاﻓﻊ ﻋﻦ آﺮاﻣﺔ اﻹﻧﺴﺎن وﻋﻦ ﺣﺮﻳﺘﻪ، وذﻟﻚ آﻲ ﻳﺮﺳﺦ ﻓﻲ ﻗﺎﻧﻮن اﻷﺳﺎس ﻗﻴﻢ دوﻟﺔ إﺳﺮاﺋﻴﻞ دوﻟﺔ ﻳﻬﻮدﻳﺔ ودﻳﻤﻘﺮاﻃﻴﺔ." وآﻤﺎ ﺗﻌﻠﻤﻨﺎ ﻣﻦ هﺬا اﻟﻜﺘﺎب ﻓﻲ دوﻟﺔ إﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺗﺴﻮد ﺧﻼﻓﺎت اﻟﺮأي ﺣﻮل ﻣﻌﻨﻰ اﻟﻤﺼﻄﻠﺢ "دوﻟﺔ ﻳﻬﻮدﻳﺔ" • . وهﺬﻩ اﻟﺨﻼﻓﺎت ﻧﺎﺗﺠﺔ ﻋﻦ ﺗﻮﺟﻬﺎت ﻣﺨﺘﻠﻔﺔ ﻓﻲ ﺷﺮح ﻣﻌﻨﻰ اﻟﻤﺼﻄﻠﺢ "دوﻟﺔ ﻳﻬﻮدﻳﺔ ."أﻣﻞ ﻣﻌﻨﻰ "دوﻟﺔ دﻳﻤﻘﺮاﻃﻴﺔ"، ﻓﺎﻟﻘﺼﺪ هﻮ اﻟﺪﻳﻤﻘﺮاﻃﻴﺔ اﻟﻠﻴﺒﺮاﻟﻴﺔ اﻟﻐﺮﺑﻴﺔ- )ﻣﻊ أن هﻨﺎك ﻧﻤﺎذج ﻣﺨﺘﻠﻔﺔ ﻟﻠﺪﻳﻤﻘﺮاﻃﻴﺔ ﻓﻲ اﻟﺪﻳﻤﻘﺮاﻃﻴﺎت اﻟﻐﺮﺑﻴﺔ(، وآﺬﻟﻚ هﻨﺎك ﺧﻼﻓﺎت ﺣﻮل إﻣﻜﺎﻧﻴﺔ اﻟﺪﻣﺞ ﺑﻴﻦ أﻷﺳﺎﺳﻴﻴﻦ- اﻟﻴﻬﻮدﻳﺔ واﻟﺪﻳﻤﻘﺮاﻃﻴﺔ- ﻓﻲ دوﻟﺔ إﺳﺮاﺋﻴﻞ. •• إن اﻟﻬﺪف ﻣﻦ هﺬا اﻟﻔﺼﻞ هﻮ أن ﻧﻔﺤﺺ آﻴﻒ ﻳﻤﻨﺢ اﻟﺪﻣﺞ ﺑﻴﻦ أﺳﺎس اﻟﻴﻬﻮدﻳﺔ وﺑﻴﻦ أﺳﺎس اﻟﺪﻳﻤﻘﺮاﻃﻴﺔ ﻓﻲ دوﻟﺔ إﺳﺮاﺋﻴﻞ، وذﻟﻚ ﻋﻠﻰ اﻟﺮﻏﻢ ﻣﻦ اﻟﺼﻌﻮﺑﺎت واﻟﺨﻼﻓﺎت، وﻟﻬﺬا ﺳﻨﻌﺮض هﻨﺎ ﻣﻮاﻗﻒ ﻣﺨﺘﻠﻔﺔ ﺗﺘﻌﻠﻖ ﺑﺎﻟﻨﻬﺞ اﻟﺬي ﻓﻴﻪ ﻳﻤﻜﻦ اﻟﺪﻣﺞ ﺑﻴﻦ هﺬﻳﻦ اﻟﻤﺒﺪﺋﻴﻦ اﻷﺳﺎﺳﻴﻴﻦ ﺑﺤﻴﺚ ﻳﻌﺘﺒﺮهﺎ ﺟﻤﻴﻊ ﻣﻮاﻃﻨﻲ اﻟﺪوﻟﺔ - اﻟﻴﻬﻮد اﻟﻤﺘﺪﻳﻨﻮن، اﻟﻴﻬﻮد اﻟﻌﻠﻤﺎﻧﻴﻮن وأﺑﻨﺎء أﻷﻗﻠﻴﺎت- دوﻟﺘﻬﻢ. • دوﻟﺔ ﻳﻬﻮدﻳﺔ :وﺟﻬﺎت ﻧﻈﺮ ﻣﺨﺘﻠﻔﺔ، أﻧﻈﺮوا ص318 . •• دوﻟﺔ دﻳﻤﻘﺮاﻃﻴﺔ :وﺟﻬﺎت ﻧﻈﺮ ﻣﺨﺘﻠﻔﺔ، أﻧﻈﺮوا ص 37 .

ישראל. משרד החינוך. האגף לתכנון ופיתוח תוכניות לימודים

دار النهضة للطباعة و النشر בע"מ


לצפייה מיטבית ורציפה בכותר