עמוד:211

ﺳﻦ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺗﺘﻨﺎﻗﺾ ﻣﻊ اﻟﻤﺒﺎدئ اﻟﻮاردة ﻓﻲ اﻟﻮﺛﻴﻘﺔ؟ هﻞ ﻳﻤﻜﻦ ﻟﻠﺤﻜﻮﻣﺔ أو اﻟﺴﻠﻄﺎت اﻟﻤﺤﻠﻴﺔ اﻟﻌﻤﻞ ﺑﻤﺎ ﻳﺘﻨﺎﻗﺾ ﻣﻊ ﻣﺒﺎدئ اﻟﻮﺛﻴﻘﺔ؟ هﻞ ﻳﻤﻜﻦ ﻟﻠﻤﺤﻜﻤﺔ إﻟﻐﺎء ﻗﺎﻧﻮن ﻳﺘﻨﺎﻗﺾ ﻣﻊ اﻟﻤﺒﺎدئ اﻷﺳﺎﺳﻴﺔ اﻟﻮاردة ﻓﻲ وﺛﻴﻘﺔ اﻻﺳﺘﻘﻼل؟ ﺻﺤﻴﺢ، آﻤﺎ أﺳﻠﻔﻨﺎ، أن اﻟﻮﺛﻴﻘﺔ ﻟﻴﺴﺖ دﺳﺘﻮرا ﺑﻞ ﻟﻴﺴﺖ ﻗﺎﻧﻮﻧﺎ، وﻻ ﺗﺘﻤﺘﻊ ﺑﺄﻳﺔ ﻣﻜﺎﻧﺔ ﻋﻠﻴﺎ، إﻻ أﻧﻬﺎ ﺗﻌﺘﺒﺮ وﺛﻴﻘﺔ ذات أهﻤﻴﺔ ﻗﻴﻤﻴﺔ وﻗﻀﺎﺋﻴﺔ ﺗﻮﺟﻪ اﻟﺴﻠﻄﺎت اﻟﺤﺎآﻤﺔ ﻓﻲ ﻋﻤﻠﻬﺎ وذﻟﻚ- آﻤﺎ ﺗﻘﺪم- ﻷن اﻟﻘﺎﻧﻮﻧﻴﻦ اﻷﺳﺎس اﻟﺬﻳﻦ ﻳﺘﻨﺎوﻻن ﺣﻘﻮق اﻹﻧﺴﺎن ﻓﻲ إﺳﺮاﺋﻴﻞ، اﻟﻘﺎﻧﻮن اﻷﺳﺎس :ﺣﺮﻳﺔ ﻣﺰاوﻟﺔ اﻟﻌﻤﻞ واﻟﻘﺎﻧﻮن اﻷﺳﺎس :آﺮاﻣﺔ اﻹﻧﺴﺎن وﺣﺮﻳﺘﻪ ﻳﺘﻄﺮﻗﺎن إﻟﻰ اﻟﺪﺳﺘﻮر ﻓﻲ اﻟﺒﻨﺪ اﻷول ﻣﻦ اﻟﻤﺒﺎدئ اﻷﺳﺎﺳﻴﺔ .هﺬا اﻟﺒﻨﺪ ﻳﻌﺰز اﻟﻤﻜﺎﻧﺔ اﻟﻘﻀﺎﺋﻴﺔ ﻟﻮﺛﻴﻘﺔ اﻻﺳﺘﻘﻼل وﻳﻘﻴﺪ ﻗﺪرة اﻟﻜﻨﻴﺴﺖ ﻋﻠﻰ ﺳﻦ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺗﻤﺲ ﺑﻘﻴﻢ وﺣﻘﻮق واردة ﻓﻲ وﺛﻴﻘﺔ اﻻﺳﺘﻘﻼل. ﻦﻳرﺎﻤﺗ ﺔﻘﻴﺛو اﺳﻻلﻼﻘﺘ ﺳﺎﺳأﺎً دﻮﺘﺳﻳرﺎً 1. ﺗﻤﻌّﻦ ﻓﻲ اﻟﻘﻄﻌﺘﻴﻦ اﻟﺘﺎﻟﻴﺘﻴﻦ، واﺷﺮح وﺟﻬﺘﻲ اﻟﻨﻈﺮ ﺑﺸﺄن اﻟﻤﻔﻌﻮل اﻟﻘﺎﻧﻮﻧﻲ ﻟﻮﺛﻴﻘﺔ اﻻﺳﺘﻘﻼل. أ. "ﻟﻴﺴﺖ وﺛﻴﻘﺔ اﻻﺳﺘﻘﻼل وﺛﻴﻘﺔ ﻗﺎﻧﻮﻧﻴﺔ ﻣﻠﺰﻣﺔ، وإﻧﻤﺎ هﻲ إﻋﻼن اﺣﺘﻔﺎﻟﻲ ﺟﺪا، ﻣﻬﻢ ﺟﺪا، ﺳﻴﺎﺳﻲ، ﻳﻠﺰم اﻟﻜﻨﻴﺴﺖ - أي اﻟﺒﺮﻟﻤﺎن- ﺑﺎﻟﺘﺼﺮف وﻓﻘﺎ ﻻﺗﺠﺎﻩ ﻣﻌﻴﻦ، إﻻ أﻧﻬﺎ ﻟﻴﺴﺖ ﻗﺎﻧﻮﻧﺎ ﻣﺤﺪدا." ד"ר זרח והפטיג ,בעת הוויכוח בשאלת המחוייבות לחוקה בכנסת הראשונה שנערך ב- 1950.7.2 , מובא בתוך בנימין נויברגר ,ייגוסת החהקו לארשיב )ממלש הקטילופו בידמתנ לארשי( ,יחידה 3 ,רמת-אביב :האוניברסטיה הפתוחה ,9901 ب. "ﺗﺸﻜﻞ وﺛﻴﻘﺔ اﻻﺳﺘﻘﻼل ﺑﺮﻣﺘﻬﺎ ﻣﺼﺪر إذا ﻣﻔﻌﻮل ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ أوﻟﻲ، ﺑﺤﻴﺚ ﺗﻌﺘﺒﺮ اﻟﻤﻌﺎﻳﻴﺮ اﻟﻤﺘﻀﻤﻨﺔ ﻓﻲ اﻟﺠﺰء اﻟﻤﺮآﺰي واﻟﺘﻨﻔﻴﺬي )اﻟﻌﻤﻠﻲ (ﺗﻌﻠﻴﻤﺎت ﻣﻠﺰﻣﺔ. وﻣﻊ ذﻟﻚ ﻓﻠﻴﺲ ﻟﺪﻳﻨﺎ أي أﺳﺎس ﻓﻲ أن ﻧﻨﺴﺐ ﻟﻮﺛﻴﻘﺔ اﻻﺳﺘﻘﻼل أﻓﻀﻠﻴﺔ ﻗﺎﻧﻮﻧﻴﺔ ﻋﻠﻰ أي ﻣﺼﺪر ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺁﺧﺮ أوﻟﻲ .ﻓﻠﻮ ﻏﻴﺮ ﻣﺠﻠﺲ اﻟﺪوﻟﺔ اﻟﻤﺆﻗﺖ ﺑﻮاﺳﻄﺔ أﺣﺪ أﻋﻤﺎﻟﻪ اﻟﺘﺸﺮﻳﻌﻴﺔ أﺣﺪ أﺣﻜﺎم وﺛﻴﻘﺔ اﻻﺳﺘﻘﻼل )ﻣﺜﻼ : اﺳﻢ اﻟﺪوﻟﺔ(، أو ﻟﻮ ﻓﻌﻠﺖ اﻟﻜﻨﻴﺴﺖ ذﻟﻚ، ﻓﻠﻴﺲ هﻨﺎك أي ﻣﺎﻧﻊ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ - رﺳﻤﻲ ﻟﻬﺬا اﻟﺘﻐﻴﻴﺮ .ﻻ ﻳﻤﻜﻦ اﻋﺘﺒﺎر وﺛﻴﻘﺔ اﻻﺳﺘﻘﻼل وﺛﻘﺔ ذات ﻓﺎﻋﻠﻴﺔ أدﻧﻰ ﻣﻦ اﻟﻘﺎﻧﻮن، وآﺬﻟﻚ ﻟﻴﺲ ﻟﻬﺎ أﻳﺔ أﻓﻀﻠﻴﺔ ﻋﻠﻰ اﻟﻘﺎﻧﻮن، ﻳﺠﺐ إدﺧﺎﻟﻬﺎ إذن إﻟﻰ ﻣﻨﻈﻮﻣﺔ اﻟﻘﻮاﻧﻴﻦ، وﻓﻲ ﺣﺎﻟﺔ وﺟﻮد ﺗﻨﺎﻗﺾ ﻓﺎﻟﻘﺎﻧﻮن اﻟﻤﺘﺄﺧﺮ هﻮ اﻟﻤﻘﺮر." בנימין אקצין ,"ההכרזה על הקמת מדינת ישראל "ספר היובל לפנחס רוזן ,ירושלים :בית ההוצאה של הסתדרות הסטודנטים של האוניברסיטה העברית ,תשכ"ב. 2. ﺔﻘﻴﺛﻮﻟا ﻤآﺟﻮﺔﻬ ﺔﻄﻠﺴﻠﻟ ﺎﻀﻘﻟاﺔﻴﺋ اﻗﺮأ اﻟﻘﻄﻌﺘﻴﻦ اﻟﺘﺎﻟﻴﺘﻴﻦ ﻣﻦ أﻗﻮال ﻗﺎﺿﻲ اﻟﻤﺤﻜﻤﺔ اﻟﻌﻠﻴﺎ اﺳﺤﻖ اوﻟﺸﻦ وﻣﻨﺎﺣﻴﻢ أﻳﻠﻮن، وأﺟﺐ :هﻞ ﺗﻌﺘﺒﺮ وﺛﻴﻘﺔ اﻻﺳﺘﻘﻼل أﺳﺎﺳﺎ دﺳﺘﻮرﻳﺎ أﻋﻠﻰ ﻳﻌﺘﻤﺪ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﻘﻀﺎة ﻓﻲ ﻗﺮارات أﺣﻜﺎﻣﻬﻢ .ﻋﻠّﻞ إﺟﺎﺑﺘﻚ!

ישראל. משרד החינוך. האגף לתכנון ופיתוח תוכניות לימודים

دار النهضة للطباعة و النشر בע"מ


לצפייה מיטבית ורציפה בכותר